1973 yılında Princeton Theological Seminary’de yapılan çalışmada amaç “kendini değil, çevresindekileri düşünmek” idi. özgecil davranışınarkasındaki nedenleri araştırmak için bir deney yapmaktı.
Deneyin detaylarını vermeden önce Hz. İsa ne dedi “İyi Samiriyeli”Bunun ne anlama geldiğini daha iyi anlamak için örneğe kısaca bir göz atalım.
“İyi Samiriyeli” örneğinde gösterilen nedir?
“Bir Yahudi Kudüs’ten Eriha’ya gitti. Ama yolda soyuldu, dövüldü ve ölüme terk edildi. aynı milliyettenÖnce bir Yahudi rahip, sonra bir Yahudi rahip, bu yaralı yolcunun yanından yardım almadan geçti.”
“Nihayet diğer uyruklu bir adam geldi O bir Samiriyeliydi. Adam yolcuya acıdı ve yardım etti. Yaralı adamı bir hana götürdü ve gece boyunca onunla ilgilendi. Ertesi gün hancıya kendisine bakması için para ödedi ve daha fazla harcarsa döndüğünde ödeyeceğini söyledi.”
Hz. İsa, bu örnekle iyi bir komşu olmak için başkalarının geçmişineveya milliyetten bağımsız olarak merhamet göstererek birbirlerine yardım etme ihtiyacı.
“İyi Samiriyeli”ye dayanan deneyde test edilecek 3 hipotez vardı:
-
Aceleci davranan insanlar yardım etme olanaklarıdaha düşüktür.
-
Dini ve daha yüksek ilkeleri takip eden insanlar yardım hareketindedir. daha yatkınonlar değil.
- Sübjektif çıkarları için dindar olan insanlar, gerçekten dindarinsanlardan daha az yardımcıdır.
Denekler orta öğretim ilahiyat fakültesi öğrencilerinden seçilmiştir.
Princeton Üniversitesi’nden John Darley ve Daniel Batson liderliğindeki deneyde, bazı katılımcılar dini konularda vaaz vermek dinlediler. Bu vaazların ortasında elbette “İyi Samiriyeli” örneği vardı. Vaazın sonunda denekler dinleri hakkında bir kişilik anketi doldurdular ve sahte deneysel prosedür başladı.
Sahte deneyler başlangıçta bir binada gerçekleştirildi ve bir süre dinlenmenin ardından denekler bir binadan diğerine geçmeleri söylendi. İçinden geçtikleri binada yapacakları görevleri vardı. Bu görevlerden biri ruhban okulu meseleleri hakkında bir konuşma hazırlamaktı ve obur, “İyi Samiriyeli” hikayesi hakkında bir konuşma hazırlamaktı.
İhtiyacı olan birine yardım eden insan sayısı şaşırtıcıydı.
İki binanın ortasında yaralı ve yardıma muhtaç kişi kılığında bir aktör vardı. Test edilen ilk değişken, deneklerden talep edilen aciliyet seviyesiydi. bazılarından acele etmediğerlerinden hızlı olmaları istendi.
“Aşırı aciliyet” içinde olan öğrencilerin sadece %10’u zor durumdaki adama yardım etmek için durmuştur. Öğrencilerin %45’i “orta derecede aciliyet” durumlarında, telaşsızÖğrencilerin %63’ü mağdura yardım etti.
“Zaman baskısı” her şeyin üzerindeydi.
Katılımcıya verilen görevin yardım etme davranışı üzerinde herhangi bir etkisi olmamıştır. Ancak, aciliyet ölçüsü deneklere anlattı yardım etme davranışı onun üzerinde büyük bir etkisi oldu. Ayrıca, katılımcının dini inançları ile yardım etme davranışı arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır.
“İyi Samiriyeli” hakkında konuşacak kişi bile durup yardım etmedi.
Araştırmacılar bunu belirtiyor: “Acelesi olan bir insan, zor durumdaki birine durup yardım edebilirken, aciliyeti olan bir kişinin durmaması mümkündür. İroni şu ki, Samiriyeli Samiriyeli örneği hakkında konuşmak için acele etse bile aciliyet sona ermeyebilir. “İyi Samiriyeli” hakkında düşünmek muhtaç kişiye yardım etme davranışı artmadı. Aksine, aciliyeti ona yardım etme olasılığını azaltıyordu.”ilan edildiği gibi.
